Championship Manager 01/02

Yine gelenek bozulmadı ve ben bir oyun incelemesi adı altında yine, CM ailesinin en yeni üyesi 01-02 ile karşınızdayım.

Aslında "nereden başlasak?" diye girmek gerektirir açıklamalar. Ama bu oyun artık öyle klasikleşti ki, zaten herkes neyin ne olduğunu biliyor. Zaten bu yazıda sözü geçecek bilimum özellikleri CM 01-02 Demo incelemesi ve CM 01-02 İzlenim yazılarında belirttim. Üstelik bu yeni üyemizin abisine nazaran çok da şaşalı getirdiği yeni bir şey yok. Siz de benim gibi dikkat ettiyseniz, CM, bu versiyona kadar sürekli bir şekilde gelişerek geldi. Ama şunu da üzülerek belirtmeliyim ki, bu versiyonda hakikaten kadroların yenilenmesinin dışında (ki bu zaten olması gereken ve rutin olarak her versiyonda olan) bir şey yok. Sanıyorum birkaç tane göz boyamak için özellikçik eklenmiş; o kadar (muhtemelen beklenen CM4'ün çıkışının ertelenmesinin nedeniyle).

Oyun motorunda değişiklik ve eklentiler mevcut elbette. Yeni replikler, devrenin sonuna eklenen oynanmayan süreler var ve eskisinde "zort" diye karşımıza çıkıveren GOAL!!! (ki ortada yapılan bir atak yok) ibaresini görmedim; en azından bir sezon boyunca çıkmadı. Ayrıca, gayet normal olmak kaydıyla, takımların dengesi yine bir tuhaf. İngiltere liginde, İtalya liginde, İspanya ligindeki takımlar için demiyorum, ama mesela Türkiye liginde aşırı dengesizlik mevcut. Bariz güçlü olan takımlar, sonlarda, ortalarda sürünürken herkesin bildiği üzere zayıf takımlar yükselebiliyorlar. Dediğim gibi gayet normal bir durum, zira TR ligi henüz 2 yıllık; hoş görmek lazım ve görüyoruz Gülümseme Başka, başka... Oyunun ezelden beri fanatiği olmama rağmen bayağı dokunduracağım bu versiyona Gülümseme Mesela, yeni eklenen ligler için dahi dil desteği olmasına rağmen Türkçe içerik yok; çok da önemli olmamakla birlikte düşünmeden edemiyor insan. Belirtmeden geçemeyeceğim, BJK yöneticisi gencecik Yıldırım Demirören abimizi 61 yaşında göstermişler. O kadar yaşlı da göstermiyor.. Güldüm ve sinirlendim bir BJK taraftarı olarak.

Yukarıda yazdıklarımın hepsi şakaydı... Gerçekten baktım da, çok kötüledim bu güzelim oyunu. Alacak olanlar varsa, benim yazımı okuduktan sonra almaktan vazgeçerler falan... Sakın ha öyle bir şey yapmayın! Her ne olursa olsun, bir kere bu oyunun atmosferini şimdiye kadar hiçbir ama hiçbir menajerlik oyununda yaşamadım. Belki de eskilerden beri oynuyor olmamın bunda etkisi vardır; kim bilir? Ama her yeni versiyonda, yeni kadroların olması bile insanı mest etmeye ve oynarken bilgisayarın başından kalkmamaya yetiyor. Uykusuz geceler mi dersiniz, dersleri es geçip kaçamaklarla bu oyunu oynamak mı dersiniz, yoksa 80 386DX-33 on-board işlemcinizin çok ısınması sonucunda bilgisayarın kilitlenmesine ve bu oyunu oynamaya çare olması için saç kurutma makinesinin soğuk ayarında üst seviyelerden işlemci üzerine hava sirkülasyonu sağlamak (ben yaptım) mı dersiniz; ne derseniz deyin işte Gülümseme Ama bu oyundan vazgeçmenin mümkün olmadığını da derseniz... Her ne kadar CM4 yüzünden bu şekilde bir kaytarma sunsalar da, bu oyunun "ölüsü yeter" diyerek oyuna 4 el 4 göz 4 kulak ve toplamda 444 uzvumuzla sarılmaya devam edeceğiz. En azından benim gibi düşünen ve yeterince bu oyunun geçmişini bilen herkes bunu söyleyebilir Gülümseme

Bu kadar girişten sonra, gelelim yeniliklere. Direkt anlatılması gereken belki de ilk konu: Oyuncular arasında karşılaştırma yapabilmek! Gerçekten müthiş kolaylık sağlıyor. Üstelik, karşılaştırma yaptığımız alan sadece oyuncuların "Attributes" yani 20 üzerinden numaralandırılmış özellikleri değil. Ayrıca karşılaştırılan oyuncuların, hangisinin hangi mevkide [GK, SW, D, DM, M, AM, F, S (full back, central back, wing back, winger)] yeteneğini daha iyi kullanabileceğini de görebiliyoruz. Moral durumları, tercihi ayakları, avr rating'leri vs. İnanın çok işe yarıyor. Bir forvet oyuncusunun att mid mevkiinde oynayıp oynayamayacağını bu özellik dışında, editör programında görebiliyoruz Gülümseme Yeni özelliklerin birisi de, yönetime ultimatom koyabilmemiz. Gerçi yeni bir menajer olarak pek şansımız olmasa da, ilerleyen sezonlarda çok işe yarayacağı kesin. Gerçi ilerki sezonlarda işinizi iyi yapıyorsanız, ultimatom koymasanız da, yönetim sizin istediklerinizi yapıyor. Gerçi ultimatom özelliği eklendikten sonra belki bu durum ortadan kalkmış olabilir; denemek lazım.

Bir başkası ise, futbolcuların o anda ve gelecekteki düşüncelerini bildiren "Future" ibaresi. Futbolcunun takımda oynamasından gurur duymasından tutun, sevdiği oyuncular, menajeri hakkındaki görüşü, oyun stili, yapmak istedikleri, yaptıklarına kadar bir dolu yeni bilgiler mevcut. Üstelik önceki versiyonlara nazaran bu sefer, oyuncunu oyununa bayağı etki ediyor bu düşünceleri. Oyuna etki demişken aklıma geldi; halen devam etmekte, oynadığı maç sayısının 3 katı kadar gol yiyen kaleciler, rakip siz olunca panter kesiliyorlar mübarekler. Aynı şekilde ligin dibindeki takımlar da, size karşı hayatlarındaki en iyi oyunu oynuyorlar. Aynı şekilde tersine de durum söz konusu. Çok zorlanmanız gereken büyük maçları da çok rahatlıkla alıyorsunuz. Bir terslik var bu işte ama; hadi hayırlısı.

Biraz da oyunun işleyişinden bahsedeyim. Dikkatimi çeken bir durum oldu. Bu oyun bir önceki versiyona göre sanki biraz daha yavaş çalışıyor. Gerçi benim sistemimdeki değişikliklerden olabilir. Ne de olsa "performance may vary system by system" ama 01-02'den iki gün önce de halen oynuyordum 00-01'i... Neyse, performanstan açılmışken konu, dünyanın en güzel oyunu olan CM bildiğiniz gibi diğer harala gürele sistem isteyen oyunlar gibi değil. Yani (her zaman belirtiyoruz) günümüzde her ne kadar bir çok şey grafik demek olsa da, grafiksiz bir ortam da dünyanın ilgisini çekebiliyor. Hem de öyle çekiyor ki... Sistem gereksinimleri, minimum P133 (233 tavsiye olunuyor), 16MB RAM (4 ve üzeri çoklu lig için 64MB tavsiye olunuyor), 1MB ekran kartı (2MB tavsiye) ve ağ üzerinden (transfer dönemi her ne kadar uzun sürse de) müthiş zevkli oyunlar için bir adet ethernet kartı. Oyun minimum kurulumla 180MB civarı yer kaplıyor. Quickstart, ses ve resim dosyaları dahil olmamak koşuluyla.

Not: Bir çok defa duydum; CD, sürücüde olmasına karşın, "CD'yi takın" gibi mesajları alıyorsanız, "Aygıt Yöneticisi"nden CD-sürücü'nüzün özelliklerine girerek, DMA modu aktifse iptal, iptal ise aktif etmelisiniz. Bu soruna tam olarak çözüm yok, ama bu şekilde yapınca, oyunun CD'yi tekrar farketmesi sağlanıyor.

En iyi performans ve zevkli bir oyun için neler yapılmalı; nasıl kurulmalı oyun? Oyunun hızından ödün vermek koşuluyla, veritabanını (database) maksimum tutmak, oyunda var olan tüm oyuncularla oynayabilmenizi sağlayacaktır. Ne kadar ekmek o kadar köfte misali, veritabanını ne kadar küçültürseniz (zaten 3 seçenek var) o kadar garip isimlerle oynarsınız oyunu. Hayır, büyük takımlara gene bir şey olmaz; ama aranızda 2. 3. liglerle oynayanınız vardır; zevkli olmaz. Oyuna başlarken dikkatinizi çekecek bir seçenek var: "Masking". Bu ise, oyunda size uzak ve ismini duymamış olmanız büyük ihtimal olan, ya da oyununu görmemiş olmanız büyük ihtimal olan kişilerin (oyunda yani) "attributes" yani özelliklerinin gizli olması. Bu özelikleri ise, o futbolcular üzerine "scout" (Türkçe'ye çevirince, gözcü) göndermek koşuluyla görebiliyorsunuz. Bence açılmalı. Çok da gerekli değil ama, açın. Kaybınız olmaz Gülümseme Son olarak da, biraz ipucu ve taktik verelim:

"Killer tactic" denememenizi tavsiye ediyorum. Her ne kadar kendim kullansam da, sezonun ortasını geçmeye yakın zararını görmeye başlıyorum. Zamanında önlemi alamazsam da, peş peşe geliyor mağlubiyetler. "En zayıf halka"yı oynuyoruz neredeyse. Aslında kısa ve öz sözler söylemek adetim değildir. Ama oyunda (hatta gerçekte de) altın kural şudur: "Rüzgarın yönünü çeviremiyorsan, yelkenlerini onun yönüne çevir" Bu ne demek oluyor? Defans yapamıyorsan, saldır! Aynı şekilde saldıramıyorsan, defans yap. İkisinin ortası ya da tersini zorlarsanız, muhtemelen üzülen taraf olursunuz; hayır çok üzüldüm oradan biliyorum Gülümseme Genelde agresif ve atraktif ve hatta "kollektif" futbol zafer getirir. Çok pres yapmayın, sert de oynamayın, hele defans oyuncularınız agresifse, kesinlikle sert oynamayın. Yoksa maçı bol bol eksik tamamlarsınız; aah unuttum, bir de, yenik tamamlarsınız Gülümseme

Oyuncu mevkileri ve -kişisel olarak- minimum gereksinimlerden bahsedeyim:

Kaleci (GK): Kesinlikle ve kesinlikle anticipation (önceden sezmek) ve positioning (yer tutma) yetenekleri iyi derecede olmalı. Bunun yanında handling (top tutabilme) ve refleks de iyi derecede olmalı. Agility (çeviklik) ve jumping'i (zıplama hoplama otur yerine) de ekleyebiliriz.

Süpürücü (SW): Direkt olarak "Tackling"dir önemli olan. Buna ek olarak "heading" gerekli, bunlara birlikte zon savunma için bir miktar "marking" de kafi gelecektir. Ama yoksa da sorun değil. Alan marke ettirmezsiniz olur biter. Tabii ki "pace" ve "acceleration" faktörünü unutmamak lazım. Olmazsa olmaz değil elbette.

Defans (D): Aslında yönlere göre ayrım yapmak gerekir. Sağ ya da sol bek oyuncular için, "pace", "acceleration", "tackling" ile "strength" ve "stamina" ön plana çıkarken, merkezdeki oyuncularda kesinlikle ve kesinlikle iyi derecede "tackling", "marking", "jumping", "heading" ile birlikte "strength" gereklidir.

Orta saha (M ve türevleri): Tabii ki çok iyi derecede "passing" şart. Buna ek olarak, oynayacağı mevki ve M türevine bağlı olarak, "tackling", "creativity", "technique" ön plana çıkacaktır. Tabii ki unutulmaması gereken en önemli unsurlardan birisi de "work rate"dir. Zira orta saha çalışkan olmalı.

İleri-orta saha (AMC,L,R): "Passing", "creativity", "acceleration", "pace", "dribbling", "crossing" ve "stamina & strength" en önemli şıklar olmalı. Bunlara ek olarak, kanat oyuncularını içeriye sürmeniz gereken durumlarda "finishing" ve "long shot" gerekebilir. Ama olması şart değil.

İleri uç (F ve S): Sadece "finishing" ve "heading" (opsiyonel) olması yetecektir. Tabii ki hızlı ve güçlü forvetler, ayağı pas yapan forvetler daha da rağbet görürler Gülümseme Meslea Owen...

Birkaç küçük ama yararlı ipucu: Orta sahanızda mutlaka bir tane sağlam DM bulundurun. Mutlaka işe yarayacaktır. Belki ileriye çok katkısı olmaz, ama defansa çoook büyük katkısı olur. Buna ters olarak, sadece saldıracağınız maçlarda ise kesinlikle DM türevi bir oyuncuyu orta sahanıza almayın. Takımın hızını kesecektir. Forvetiniz 2'li ise, iki SC işinizi görür; 3'lemeniz durumunda ise bir tane F yararlı olur. Orta sahanız tekniği yüksek oyunculardan kuruluysa, ya da 2-3 tane kapasiteli oyuncu varsa, kısa paslarla oynayın; çok işe yarar! Forvetinizin arkasında bir AMC ve/veya türevi varsa, mutlaka "Through balls" ve "Cross ball" (opsiyonel) oynatın. Forvetin arkasına "creativity" ve "passing" düşük bir oyuncu almadığınızı varsayıyorum. Zaten almamanız sizin yararınıza. Forvet oyuncularınıza "run with ball" opsiyonunu eklemeyi unutmayın. Hatta ince ayarlar yaparak, oyun içinde yer değiştirmelerini sağlayın. Mesela kendi ceza sahanızda topu kaptığınız anda kontra atağa kalkacaksınız. Forvet elemanları soldan sağa ve sağdan sola doğru koşarak ileri kaçsınlar. Burada forvet elemanlarının hangi ayaklarını kullandıklarını dikkate almalısınız. Mesela Owen ile Fowler, birisi solak diğeri sağlak... Sağlak olan Owen soldan sağa doğru çapraz koşmalı, aynı şekilde solak olan Fowler da, sağdan sola doğru. Bu şekilde es kaza ayaklarına top gelmesi halinde çot diye takarlar doksana. Tabii arkalarında Berger faktörünün payını da unutmamak lazım Gülümseme
Gelelim defansa: Çok söylenecek söz yok aslında. Atak oynayacaksanız, sayılarını azaltın, defansa kapanacaksanız -ki tavsiye etmem- çoğaltın. Her zaman 4'lü blok iyidir. Ortada iki adet sağlam oyuncu zaten yükün %80 civarını karşılayacaktır. Örnek: Jaap Stam ya da Sami Hyypia ya da Lilian Thuram* (az daha unutacaktım). Adam-adama marke çoğu zaman akıllıca olsa da, agresif ataklarla üzerinize gelen takımlar için zon savunmadan başka çare yoktur. Zira difensore'ler bahsi geçen elemani tutmaya çalışırken, diğerleri ellerini sallayarak geçecekler ve kalecinize sürpriz yapacaklar. Ama adam adama marke etmek yerine zon seçilirse, sağlam forveti olan takımlar (Man.Utd.) kendinize "neden ben?" gibi sorular sormanızı sağlarlar. Bu durumlarda defansa takviye olarak bir tane süpürücü (SW) eleman ilaç gibi gelecektir. Kenar defans adamları ise, yukarıda belirttiğim gibi özelliklere sahip olurlarsa, gerisini kendileri yapar zaten. Ama ileri koşmaları ve ataklara doldur-boşalt tekniği ile katılmalarını sağlayacağından, ruh haliniz için iyi gelir.

Geldik kaleye... Benim her zaman 1 numaralı derdimdir. Sevgili! Rakiplerimin kalecileri, benimle oynarken panter kesilirken, aynı maçta benimki kedi yavrusu olur ve geleni alır içeri. Az top geçer defanstan, ama geçince gol olur genelde. Benim 20+ kaleyi tutan şutlarımdan sadece 2-3'ü gol olurken, hatta olmazken, rakibin 1'de 1 yapması çileden çıkartmaya yeter beni. Üstelik rakip kalecinin yaptığı önemli kurtarışların da dağ kadar olduğunu görünce iyice sinirlenirim. Neyse, aslında ben de kaleciyim hehe; ben de bazen takım arkadaşlarımı çileden çıkartır, bu bahsettiklerimin aynısını ben de yaparım bazen heh! Ama bazen haa; çok sık değil. Zaten burcumuz kova, dalga geçiyorlar. Neyse konuyu dağıtmayalım.

Bu şekiller kendime ait olup 92 civarından beri oynadığım bu oyun üzerinde edindiğim tecrübelerimdir. Benden çooooook daha iyi oynayan arkadaşlar kızıyor olabilirler bana, "bu ne be!, taktik böyle mi verilir" falan gibisinden Gülümseme Ne yapalım, elden bu gelir... diyerekten huzurlarınızdan ayrılıyor ve CM'ye rakip olabilecek bir oyunu incelemeye başlıyorum: Director of Football.